Toe Bisjwat - Nieuwjaar van de Bomen
Het Joodse jaar kent vier nieuwjaarsfeesten:
- 1 Niesan (voorjaar) Bijbelse jaarindeling, begin van de uittocht uit Egypte.
- 10 Elloel (6e maand) belastingjaar vee
- 1Tisjri (7e maand) Rosj Hasjanna
- 15 Sjewat (11e maand) Nieuwjaar der bomen)
Toe Bisjwat betekent de 15de van de maand Sjewat. Op deze dag worden veel verschillende vruchten gegeten. Ook is het in Erets Jisraeel de gewoonte om op deze dag bomen te planten. Chag Hanetiot.
De vrucht van vruchtbomen worden gedurende de eerste drie jaar niet gegeten. Ze zijn: orla (ongewijd). Wajikra ( Lev.)19:23-25. Vruchten werden gewijd nadat van de eerste oogst een deel naar de Tempel werd gebracht. Op die dag zonderde men de tienden van de opbrengst af. In Tanach en B’riet Chadasja worden mensen met bomen vergeleken, daarom wordt dit feest ook wel genoemd: 'Mensen zijn als bomen' Jesjajahoe (Jes.) 65:22 en Marc.8:24. In Psalm 1 en in B’resjiet (Gen)1:11; 2:9 wordt vermeld dat G'd de vruchtbomen heeft geschapen. Bomen hebben een fysieke betekenis voor de mensen, ze zorgen voor zuurstof en schaduw. Sjier Hasjeriem (Hooglied) 2:3.
In tijden van oorlog mochten er geen vruchtbomen gekapt worden. Dewariem(Deut) 20:19,20. In de Joodse traditie staat de boom des levens voor de Torah voor wie haar vastgrijpen. Misjlee (Spr.)3:18. ‘De daden van een rechtvaardige’ verwijzen naar de Boom des Levens. Ook voert het ons terug naar de Boom van Kennis van Goed en Kwaad die stond in de Gan Eden (de hof van Eden).
Op 15 Sjewat opende Ben Goerion de eerste vergadering van de Knesset in 1949.
Die 15e Sjewat werd gekozen omdat dan de bomen ontwaken uit hun winterslaap, zoals te zien is aan de bloesem van de amandelboom (een van de eerste bomen die begint te bloeien). Op de 15e is het merendeel van de winterse regen gevallen en is de bodem verzadigd met regenwater. Met de komst van Toe Bisjwat begint het klimaat te veranderen. De lente nadert.
Van de zeven vruchten van het beloofde land zijn er vier van vruchtbomen afkomstig: de, vijg, druif olijf en granaatappel. Deze vruchten geven een beeld van Jisraeel: Er wordt veel over geschreven in de Tanach en de B’rietChadasja. De vijgenboom is een beeld van de Torah waar je elke dag iets van plukt. De granaatappel sierde de tempel en het kleed van de KohenHagadol (Hoge Priester). De olijfboom geeft pas na vele jaren overvloedig vrucht, zo zal Jisraeel dat ook doen. De olijfboom verliest nooit zijn bladeren, zo zal het Joodse volk nooit verdwijnen.
Op deze feestdag worden vooral amandelen gegeten: De amandelboom bloeit zoals gezegd het eerst en is ook de laatste boom die vrucht draagt. Het is de gewoonte om op deze dag van de zeven soorten te eten; Tarwe, gerst, druif, vijg, granaatappel, olijf en dadel. Dewariem(Deut) 8:7-9, B’riet Chadasja Luk.6:43-45
Op die dag wordt Hama'alot gezongen: Psalm 120-134, de opgangsliederen naar de Tempel Ook Psalm 104 als lied over de bomen.
Veel chassidiem davvenen (bidden) op Toe Bisjwat dat G'd de etrogiem (citrusvruchten) mooi zal laten groeien met het oog op de arba'at miniem (plantenbundel/loelav) voor Soekot (loofhuttenfeest).
Bracha: Baroech ata Adonai elehenoe melech haOlam bore pri ha-eets Geprezen bent U, Eeuwige onze G'd koning van de wereld die de vrucht aan de boom heeft geschapen.
